Historia The Beatles (Fab Four): 17. OSTATNIE BRYTYJSKIE TOURNEE

Przypuszczalnie nikt nie wiedział, że jadą po raz ostatni w trasę po swoim kraju.

Mieszkanie Mala Evansa. 3.12.1965 Tuż przed trasą po UK

2 grudnia – występ w programie BBC „Tops Of The Pops”. Przed wyjazdem zespół spotyka się w mieszkaniu Mala Evansa by ustalić program, jakie piosenki i w jakiej kolejności będą grać. Jak przeczytacie poniżej specjalnych niespodzianek nie ma. Moim zdaniem niepotrzebne: Baby's In Black i Act Naturally, ale w przypadku tej drugiej jestem gotów zrozumieć, że wciąż to był aktualny przebój Starkey'a vel Starra.

Mieszkanie Mala Evansa. 3.12.1965 Próba przed trasą po UK

Okładka programu tour.

3 grudnia – wyjazd na trasę po UK. Ostatnia trasa zespołu w ojczyźnie – oczywiście wtedy nikt, łącznie z Beatlesami, o tym nie wiedział – trwała 10 dni.
Zespół oglądano w 9-ciu miejscach, w ośmiu miastach.
Playlista wyglądała wtedy tak: I Feel Fine, She's A Woman, If I Needed Someone, Act Naturally, Nowhere Man, Baby's In Black, Help!, We Can Work It Out, Yesterday, Day Tripper oraz na koniec jak zawsze: I'm Down.
Paul McCartney wykonywał Yesterday solo na elektrycznych organach.

Program trasy to:

Materiały promocyjne w czasie trasy.

3 grudnia 1965 - Glasgow - Szkocja - Odeon
4 grudnia 1965 - Newcastle - England - Newcastle City Hall
5 grudnia 1965 - Liverpool Liverpool Empire Theatre
-7 grudnia 1965 - Manchester - Manchester Apollo
8 grudnia 1965 - Sheffield - Sheffield City Hall
9 grudnia 1965 - Birmingham - Odeon
10 grudnia 1965 - Londyn - Hammersmith Odeon
11 grudnia 1965 - Londyn - Finsbury Park - Astoria
12 grudnia 1965 - Cardiff - Walia - Capitol Centre

Program - środek ulotki.

Plakat wkładany do środka.

Program zespołu wydrukowany był na czterostronicowej broszurce o wymiarach 27x18 cm, gdzie wstawiono krótką biografię zespołu, napisaną przez Johnny Deana z Beatles Monthly Book. Okładkę stanowił rysunek z serialu „The Beatles Cartoons”. Do środka włożono też złożony na cztery poster. Konferansjerem był Jerry Stevens

Beatlesom w tournée towarzyszyli:

-The Moody Blues. W zespole grał Denny Laine, z którym po latach Paul stworzy Wings (plus Linda McCartney). The Moody Blues reprezentowała NEMS.
- The Paramounts - także klienci NEMS, w zespole na klawiszach grał Gary Brooker, z czasem bardzo bliski przyjaciel – aż do jego śmierci - George'a Harrisona. Zespół z czasem przekształcił się w Procol Harum.
- The Marionettes - brytyjska, nagrywająca dla Dekki oraz Parlophone, kolorowa, pop-soulowa wokalna grupa.
- The Koobas – liverpoolski zespół, znani lokalnie także jako The Kubas.
- Beryl Marsden – 18 latka z Liverpoolu, w wieku 17 lat w ...Star Clubie w Hamburgu a więc miała najlepsze z możliwych referencje.
- Steve Aldo – kolejny wokalista z Liverpoolu.

The Marionettes

Steve Aldo


The Paramounts - potem Procol Harum - po prawej gary Brooker

Beatlesi znali wszystkich. Gdy wyjeżdzali przed laty do Hamburga, Beryl była za młoda by wyjechać (miałą 14 lat ale występowała już z zespołem The Undertakers. Beatlesi chcieli jej dać do zaśpiewania swoją piosenkę „Love of the Loved”, ale Epstein zdecydował się dać ją swojej protegowanej Cilli Black. W rewanżu Beryl odrzuciła propozycję Briana by ten został jej menadżerem.

The Koobas

Szkocja, Glasgow 1965

3 grudnia – dwa koncerty w Glasgow w Odeon Cinema. W czasie jazdy do Szkocji zespół stracił jedną ze swoich gitar. Zespół jechał swoim słynnym Austinem Princess z Alfem Bicknellem za kierownicą. Mal jechał furgonetką ze sprzętem. Gdy jechali autostradą M1, mijająca ich ciężarówka zasygnalizowała światłami, że na drodze leżała gitara (George'a - Gretsch).

Alf Bicknell:”Nie mogłem w to uwierzyć. Patrzyliśmy z Neilem na miejsce gdzie były dwie gitary, a była tylko jedna teraz. Uchwyty podtrzymujące ją zostały złamane. Myślałem, że już spokojnie mogę wracać do domu. Powiedziałem do Neila : 'Lepiej im to powiedz' a on na to, żebym ja to zrobił. Więc poszedłem do nich i powiedziałem im: 'Myślę,że zgubiliśmy gitarę'. Z ciemności samochodu dobiegł mnie głos:'Ok, jeśli ją znajdziesz, otrzymasz bonus'. To był John. Zawsze bałem się go najbardziej z całej czwórki, bardziej niż kogoś innego.'Jaki to bonus?' - spytałem. Odpowiedział, że wtedy zachowam swoją pracę'... „

Alf Bicknell - szofer grupy.

Znaleziono tylko resztki gitary ale Alf zachował pracę.Alf Bicknell był inspiracją dla zespołu w napisaniu piosenki 'Drive My Car'. Zmarl w wieku 75 lat w 2004 w swoim domu w Oxfordzie. Kierowca dołączył do zespołu w czasie jego pracy nad filmem 'Help”. W swojej autobiografii (a jakże!), napisanej wspólnie z Garry Marshem wspominał, że był bardzo blisko z zespołem.
Wspomina pewne wydarzenie, gdy John zabrał mu kiedyś jego czapkę szofera i wyrzucił z auta ze słowami: „Nie potrzebujesz jej Alf. Jesteś jednym z nas”.

W czasie pobytu w Glasgow, zespół udziela wywiadu nowej pirackiej stacji radiowej: Radio Scotland.

Beatlesi zagrali po raz czwarty w Odeonie w stolicy Szkocji. Pierwszy raz 7 czerwca 1963 w czasie trasy razem z Roy'em Orbisonem.

Zgubiona gitara Harrisona.

3 grudnia – w czasie gdy zespół rozpoczyna trasę, na Wyspach ukazują się: album „Rubber Soul” oraz singiel „We Can Work it Out/ Day Tripper”. Pierwszy singiel z oficjalnymi dwiema stronami A.

4 grudnia - emisja programu „Thank You Lucky Star” z The Beatles. W tym samym dniu koncert w Newcastle, po raz czwarty i ostatni, również dwa koncerty w City Hall.

Tuż przed wyjściem na scenę w rodzimym Liverpoolu.

5 grudnia – w liverpoolskim Empire Theatre po raz ostatni oglądało swój ukochany zespół tylko 2550 osób, choć organizatorzy byli pewnie, że sprzedałoby się i 40 000 biletów. The Beatles odwiedzili znane im miejsce po raz szósty. Odbębnili swoje przy standardowym hałasie, choć gdyby wiedzieli, że występują w swoim rodzinnym mieście, zagraliby może lepiej ? Oczywiście żartuję, bez odsłuchu na scenie, dobrej akustyki sali, nagłośnieniu i niesamowitym hałasie, cudem było, że muzycy jakoś utrzymują tempo, rytm i melodię. John bardzo często mylił słowa ale nikt tego nie zauważał.

Koncert w Liverpoolu, Patti Boyd z rodzicami George'a, przyszłymi teściami.

W czasie wizyty zespołu w Liverpoolu, odwiedziło ich sporo starych przyjaciół. Na koncercie byli rodzice George'a z Patti Boyd – niebawem panią Harrison. Zespół próbował wpłynąć na Briana, by ten ułatwił zakup biletów wszystkim najstarszym członkom ich fan clubów w mieście ale było to niemożliwe. Mimo to Johnowi udało się zapatrzeć w bilety wszystkich swoich starych kumpli. W czasie drugiego show Paul dołączył do The Koobas na scenie i zagrał nawet na perkusji w ich wersji 'Dizzy Miss Lizzy'.

Paul z fankami "Save The Cavern"

W czasie pobytu zespołu w rodzinnym mieście członkinie fan clubu „Uratuj Cavern Club” roznosiło ulotki z prośbą o wsparcie protestu zamknięcia tego klubu. Powoli nadchodził era dyskotek i miejsca z muzyką na żywo nie były już tak popularne. Ponadto władze miasta zażądąły do klubu naprawy infrastruktury technicznej. The Beatles w czasie konferencji wsparli ideę ratowania klubu ale nie wspomogli akcji żadną kwotą pieniężną.

The Beatles w swoim ostatnim koncercie w Liverpoolu zaśpiewali 11 piosenek: I Feel Fine, She's A Woman, If I Needed Someone, Act Naturally, Nowhere Man, Baby's In Black, Help!, We Can Work It Out, Yesterday, Day Tripper oraz I'm Down.

6 grudnia – premiera kolejne EP-ki 'The Beatles' Million Sellers', w USA wychodzi album „Rubber Soul” oraz singiel „We Can Work it Out/ Day Tripper”. Oczywiście amerykańska wersja albumu 'Rubber Soul' różni się od swojej wersji brytyjskiej – po raz ostatni.

Manchester - smog w mieście ?

Szybki wywiad - Manchester 7.12.1965

7 grudnia – koncert w Manchesterze. Dwa koncerty w Apollo Theatre.

8 grudnia – koncert w Sheffield,City Hall. W tym samym dniu singiel „We Can Work it Out/ Day Tripper” wchodzi na miejsce pierwsze wg rankingu New Musicall Express.

Alf Bicknell:”W Sheffield chłopcy dali znakomity show. Są różne opowieści o Północy, ale naprawdę miło jest oglądać jak ludzie stamtąd cieszą się codziennym życiem. Chłopcy za grali w kinie Gaumont, a po koncercie wszyscy zjedliśmy świetną kolację w hotelu. Byli chłopaki z The Moody Blues (The Moodies). Jacyś fani próbowali dostać się na salę ale uniemożliwiono im. Jest kilka fotek z tego wieczoru”.

Kolacja w Sheffield z The Moody Blues, w głębi po prawej Alf Bicknell, tuż za Denny Laine - przyszłym kumplem Paula w Wings.

9 grudnia – koncerty w Birmingham, Odeon w rodzinnym mieście The Moody Blues.

10 grudnia – dwa koncerty w Hammersmith Odeon w Londynie. NME ogłosił, że wg ankiety swoich czytelników, The Beatles zostali najlepszą brytyjską grupą oraz najlepszym zespołem na świecie. John Lennon został wybrany najlepszym brytyjskim wokalistą.

Hammersmith, Londyn 1965

11 grudnia - dwa ostatnie koncerty londyńskie, dwa ostatnie na terenie Wielkiej Brytanii.Astoria Cinema, Finsbury Park.

GEORGE: „To jeden z najbardziej niesamowitych koncertów jakie zrobiliśmy. Nie z powodu publiczności, ponieważ to byli londyńczycy. To zabawna rzecz. Zawsze było inaczej – fantastycznie na północy ale trochę bardziej chłodno w Londynie. To niesamowite. Tym razem jednak wyglądało jakby Beatlemania rozpętała się na nowo”.

12 grudnia - koncertem w walijskim Cardiff Fab Four kończą swoje ostatnie tournée po kraju. Ostatni koncert ma miejsce w Capitol Cinema, Cardiff, który ogląda około 2500 fanów.

Po drugim koncercie zespół czarną limuzyną jedzie na przyjęcie i kolację do nocnego klubu Scotch Of St James.W swojej książce Alf Bicknell „Baby, You Can Drive My Car” wspomina, że na zakończenie całej trasy, wszyscy byli szczęśliwi, zespół, bo trasa wypada znakomicie no i cala reszta „ekipy”, której Brian Epstein obiecał świąteczne premie.