Historia The Beatles (Fab Four): Pierwszy i ostatni występ Johna bez The Beatles.

Uważni czytelnicy mego bloga lub średnio nawet znający historię zespół jego fani wiedzą, że w 1968 roku John Lennon był pierwszym i jedynym członkiem Fab Four, który wystąpił publicznie pod innym szyldem niż F4. Nie muszę podkreślać, jaką gratką wtedy (i dzisiaj) było zobaczyć Johna poza The Beatles. Występ w Dirty Mac (żartobliwe nawiązanie Johna do grupy Fleetwood Mac) był oczywiście w jego karierze zdaniem wielu marginalny, trudno też znaleźć jakąkolwiek wypowiedź muzyka o tym wydarzeniu. Niemniej to ważne wydarzenie. Był to czas, w którym rosły napięcia w zespole, a jego udział w tej „supergrupie” można postrzegać jako znaczący krok w jego późniejszej solowej karierze. Zaznaczam, występ publiczny, bo nie mówimy tutaj o udziale w sesjach nagraniowych.W czasie prób i show Johnowi prócz Yoko towarzyszył jego syn, Julian.

Zobaczyć - i usłyszeć - możemy to na wydaniach zremasterowanych (video do 4K) po latach dokumentujących legendarny film koncertowy zatytułowany "Rock And Rollowy Cyrk Rolling Stonesów" (The Rolling Stones Rock and Roll Circus). Dokładna data wydania to 5 lipca 2019. Wydania na DVD, CD oraz na vinylach nie tylko zostały zrekonstruowane, ale wzbogacone o dodatkowe materiały m.in. wcześniej niepublikowane występy supergrupy The Dirty Mac, stworzonej specjalnie na potrzeby filmu. Właśnie w skład tej grupy weszli: John Lennon (gitara), Keith Richards (grający na gitarze basowej), Eric Clapton (gitara prowadząca) oraz Mitch Mitchell z The Jimi Hendrix Experience. Więcej o tym niżej.

Edycje z 2019 roku, wydane przez ABKCO Films i ABKCO Music & Records, oferują pełną rekonstrukcję w formatach Dolby Vision® i Dolby Atmos®. Wśród dostępnych wersji znalazły się limitowana edycja deluxe (z pierwszym wydaniem na Blu-ray), rozszerzona edycja na 2 CD oraz debiut na winylu (na 3 płytach LP).

Film, przeznaczony dla telewizji, nakręcony w ciągu dwóch dni, 11 i 12 grudnia 1968 roku, zawiera niezwykłe występy takich artystów, jak The Who („A Quick One, While He’s Away”), Jethro Tull („Song For Jeffrey”), Taj Mahal, Marianne Faithfull, improwizowana supergrupa The Dirty Mac (Lennon, Richards, Mitchell, Clapton) oraz Yoko Ono (Yoko zaśpiewała "Whole Lotta Yoko" - zwany także jako "Her Blues" z towarzystwem Dirty Mac oraz wirtuoza skrzypiec, Ivry Gitlisa - clip na dole).

Tak przy okazji się zastanawiam, czy Led Zeppelin nagrywając rok później swój klasyk "Whole Lotta Love" inspirowali się utworem Yoko. Oczywiście jego tytułem, bo utwory dzieli wszystko. Nie znalazłem w sieci żadnych potwierdzeń na ten temat. Zresztą Page i Plant nie mogli znać wykonania Yoko, gdyż show nie był opublikowany. Wracając do show, to oczywiście centralnym jego punktem jest oryginalny skład The Rolling Stones, który wykonał sześć utworów. To były także ostatnie występy sceniczne u boku kolegów Briana Jonesa. Znikał on coraz bardziej na tle zespołu i zdegenerował się w bezużytecznego, narko-zombie. Oprócz kilku rzadkich, naprawdę udanych partii gitary na „No Expectations”, i trochę maracasów w „Sympatię dla diabła”, równie dobrze mogło go nawet nie być. Minęło zaledwie kilka miesięcy, zanim został znaleziony martwy w swoim basenie.

Materiał dodatkowy obejmuje:

trzy dodatkowe utwory Taj Mahala,
niepublikowane dotąd nagrania prób The Dirty Mac, w tym utwór „Revolution” Beatlesów, „Warmup Jam” oraz alternatywną wersję „Yer Blues”.

W wywiadzie po przedpremierowym pokazie filmu 1 kwietnia 2019 roku reżyser Michael Lindsay-Hogg – znany również jako twórca dokumentu The Beatles: Get Back z 2021 roku – opowiedział: Mick zadzwonił do mnie i powiedział, że [The Rolling Stones] chcą zrobić specjalny program telewizyjny. Tylko Beatlesi lub Stonesi mieli wystarczającą siłę, aby coś takiego zrealizować. Moim zadaniem było wymyślenie pomysłu. Przez kilka tygodni miałem pustkę w głowie. W końcu narysowałem na szkicowniku okrąg, a wyobraźnia mnie natchnęła na: The Rolling Stones Rock and Roll Circus.

Film, nakręcony w północnym Londynie przez Lindsay-Hogga (Let It Be, Ready Steady Go!) i operatora Tony’ego Richmonda (Sympathy for the Devil / One Plus One, Let It Be), był koncertem osadzonym w surrealistycznej, cyrkowej scenerii. Zespół występował zarówno jako
gospodarze, jak i główni wykonawcy, prezentując sześć klasyków, w tym „Jumpin’ Jack Flash”, „Parachute Woman” i „Sympathy For the Devil”.

Mick Jagger: Michael jest bardzo kreatywnym facetem. Wpadliśmy na ten pomysł, a cała idea polega oczywiście na tym, aby uczynić go mieszanką różnych aktów muzycznych i cyrkowych, wyjmując go z normalności i czyniąc go nieco surrealistycznym... mieszając te dwa. Chcieliśmy jak najwięcej różnych rodzajów muzyki. Dlatego pomyśleliśmy o tym, kto będzie najlepszym rodzajem działań wspierających projekt.

Na pierwszym miejscu tzw. listy życzeń były dwa zespoły: Traffic i Cream, jednakże nie udało się ich zaprosić do programu. Z Cream obecny był tylko Eric Clapton.Niespodziewanie okazało się, że na występ w programie "konkurencyjnego" bandu zgodzi się John Lennon, który postawił warunek, że będzie mogła także wystąpić obok niego Yoko.

W dniach poprzedzających otwarcie zdjęć, w środę, 11 grudnia, odbyły się próby i testy kamery w trzech różnych londyńskich miejscach: Marquee Club, Olympic Sound Studios i Londonderry House Hotel w Mayfair. Niektóre piosenki zostały wyszlifowane, a niektóre – w tym Lennon, Jagger i Clapton śpiewający ich wersję „Peggy Sue” Buddy’ego Holly’ego – zostały wycięte z ostatecznej setlisty. Lindsay-Hogg sprowadził operatora Tony'ego Richmonda, który nakręcił film "Don't Look Now" z Julie Christie i Donaldem Sutherlandem oraz The Man Who Fell To Earth, z Davidem Bowie. Do filmu Rock And Roll Circus użył najnowszych zaawansowanych, francuskich kamer 16 mm. Dźwięk został nagrany przez Glyn Johns i Jimmy Miller, korzystając z mobilnego studia olimpijskiego. John McKenna zaprojektował wiele kostiumów.

Keith Richards (John nazwał Keitha w czasie show "swoim bratem od duszy") wspomina: To było niesamowite nagranie, chyba trwało z 36 godzin. Pamiętam, że pod koniec pamiętałem coraz mniej… Ale było świetnie! Mieliśmy dwie publiczności… pierwszą wymęczyliśmy. To było genialne!.

Lindsay-Hogg: Było świetne także za kulisami". Wszyscy siedzieli w jednym pokoju – John Lennon, Mick Jagger, Pete Townshend, Eric Clapton – grali bluesa na gitarze i harmonijnie. Keith Moon grał na stole.

Na zdjęciu: w górnym rzędzie John Entwistle (The Who), Bill Wyman (The Rolling Stones), Charlie Watts (Stones), Keith Moon (Who), Brian Jones (Stones). Siedzą: Michael Lindsay-Hogg, Yoko, Julian, John, Eric Clapton.

Widownia, składająca się z członków fan clubu, zwycięzców konkursów i przyjaciół, uczestniczyła w wydarzeniu, które miało być początkowo specjalnym programem BBC promującym album Beggars Banquet. Po odejściu Briana Jonesa i jego późniejszej śmierci plany te zostały porzucone, a materiał filmowy na lata zaginął. Film został oficjalnie wydany dopiero po 28 latach.

Lindsay-Hogg: Po śmierci Briana Stonesi wyruszyli w trasę, a potem wyjechali do Francji z powodów podatkowych. Trzydzieści sześć puszek z taśmami trafiło do małego biura. Ian Stewart [ówczesny menadżer trasy zespołu] usłyszał, że ktoś z biura zastanawia się, czy je wyrzucić. Ian zabrał je do swojej stodoły, gdzie były bezpieczne. Po jego śmierci w 1985 roku jego żona zauważyła te puszki na posesji.

Limitowana edycja deluxe (Blu-ray, DVD i 2-CD) zawiera 44-stronicową książkę z esejem Davida Daltona z 1969 roku z magazynu Rolling Stone oraz zdjęciami Michaela Randolfa. Ścieżka dźwiękowa, rozszerzona do 28 utworów, została zremiksowana i poddana restauracji w jakości 192k/24-bit HD.

Nowa wersja filmu dostępna jest zarówno w formacie 4×3, jak i panoramicznym 16:9. Dodatki obejmują komentarze Micka Jaggera, Keitha Richardsa, Tony’ego Richmonda, Michaela Lindsay-Hogga, Yoko Ono oraz Marianne Faithfull, wywiad wideo z Pete’em Townshendem oraz wiele innych materiałów.

The Rolling Stones Rock and Roll Circus

1. Mick Jagger’s Introduction Of Rock And Roll Circus – Mick Jagger
2. Entry Of The Gladiators – Circus Band
3. Mick Jagger’s Introduction Of Jethro Tull – Mick Jagger
4. Song For Jeffrey – Jethro Tull
5. Keith Richards’ Introduction Of The Who – Keith Richards
6. A Quick One While He’s Away – The Who
7. Over The Waves – Circus Band
8. Ain’t That A Lot Of Love – Taj Mahal
9. Charlie Watts’ Introduction Of Marianne Faithfull – Charlie Watts
10. Something Better – Marianne Faithfull
11. Mick Jagger’s and John Lennon’s Introduction Of The Dirty Mac
12. Yer Blues – The Dirty Mac
13. Whole Lotta Yoko – Yoko Ono & Ivry Gitlis with The Dirty Mac (clip wyżej)
14. John Lennon’s Introduction Of The Rolling Stones + Jumpin’ Jack Flash – The Rolling Stones
15. Parachute Woman – The Rolling Stones
16. No Expectations – The Rolling Stones
17. You Can’t Always Get What You Want – The Rolling Stones
18. Sympathy for the Devil – The Rolling Stones
19. Salt Of The Earth – The Rolling Stones